8 mei 2025

Meer leesplezier en hogere AVI’s: zo doen ze dat in Goudswaard en Lunteren

Op beide scholen was ontevredenheid over het leesonderwijs. Er was weinig leesplezier bij de kinderen en de resultaten bleven achter. Sophie van den Berg, ib’er op de School met de Bijbel in Goudswaard, en Brenda van Laar, ib’er op School met de Bijbel ‘De Valk’ in Lunteren, gingen er samen met Driestar onderwijsadvies mee aan de slag. ‘Ook zwakke lezers genieten nu van een boek.’

Sophie van den Berg: ‘Op de School met de Bijbel in Goudswaard waren we ontevreden over het duolezen. Het verliep vaak rommelig, er werd niet goed gelezen, soms alleen als de leerkracht langsliep. De kinderen waren niet gemotiveerd en zwakke lezers lazen nauwelijks, de sterke lezers namen het namelijk over. Groep 3 en 4 waren wat zwakkere groepen op leesgebied en de resultaten bleven achter. Ook de zwakke lezers in midden- en bovenbouw groeiden niet. Toen hebben we de hulp van onderwijsadviseur Arie Visser van Driestar onderwijsadvies ingeroepen. 

Stillezen

Arie heeft ons geschoold in LIST (Lees Interventie-project voor Scholen met een Totaalaanpak), een leesinterventieproject voor scholen die (bijna) al hun leerlingen functioneel geletterd willen afleveren. Het is geen leesmethode, maar een methodiek die je toepast. Elke dag na de pauze laten we alle groepen stillezen. Op het bord staat een leesvraag, waar we na het stillezen even over doorpraten. Bijvoorbeeld: Welk moeilijk woord kom je tegen? Welke emotie heeft de hoofdpersoon? 

Meerdere keren per maand doet de leerkracht een ‘boekenbabbel’ en promoot dan een boek dat de kinderen daarna zelf uit de klassenbieb kunnen halen. We hebben een schoolbieb en elke klas heeft een eigen klassenbieb. Elke leerkracht mocht vijftien tot twintig boeken aanschaffen en we houden de biebs jaarlijks up-to-date.

Genieten

In het begin zaten zwakke lezers nog te draaien en om zich heen te kijken tijdens het stillezen, maar op een gegeven moment kwam een omslag. Want ze zagen andere kinderen en de leerkracht lezen en gingen dan van de weeromstuit ook maar lezen. Die zwakke lezers genieten er nu ook echt van, dat zien we. Ze ervaren dat er in boeken een wereld te ontdekken valt.’

Trots

Het duolezen hebben we helemaal losgelaten. Wel doen we nog aan tutorlezen, met groep 8 en groep 3 en zwakke lezers uit groep 4, náást het stillezen. In de kleutergroepen hebben we ook meerdere momenten in de week dat ze na de pauze een boekje mogen pakken, en net als in de hogere klassen zijn ze dan een kwartiertje stil. 

Zeker in groep 4 zien we mooie resultaten: daar hadden we een aantal zwakke lezers die allemaal meer dan een jaar zijn gegroeid: van M3 naar M4, of zelfs naar E4 of E5. Onlangs hadden we een opbrengstenvergadering met het team. Alle collega’s zijn blij met het leesonderwijs dat we nu aanbieden en heel trots op wat we voor elkaar hebben gekregen.’

Brenda van Laar: ‘Ik werk nu vier jaar op De School met de Bijbel ‘De Valk’ in Lunteren, en daarvan twee jaar als ib’er. Op deze school zijn behoorlijk wat taal- en leesproblemen. Dat is niet nieuw; er wordt hier veel met de handen gewerkt en lezen en voorlezen is wat minder belangrijk. In groep 5 en 6 is er bijvoorbeeld nog veel lees-RT. Dat moet anders kunnen, maar dan moeten we eerder beginnen, zei ik toen ik startte als ib’er. Daarom zijn we de onderbouw gestart. In de onderbouw hebben we veel wisselingen gehad van onderwijsassistentes, leerkrachten en ib’ers. Door die wisselingen misten we bepaalde kennis om die taal-/leesproblemen goed aan te pakken. Via Berséba kwamen we bij Arie Visser terecht.

Gestructureerder aanbod

Samen met Arie zijn we in de kleutergroepen begonnen met een gestructureerder aanbod en interventies van fonemisch bewustzijn. Arie is dit schooljaar drie keer bij ons geweest voor studiemiddagen over leesontwikkeling in de onderbouw. Hij heeft ons uitgelegd hoe voorbereidend lezen werkt, wat leerlingen moeten kunnen in de onderbouw en hoe je daarmee kunt oefenen. We volgen de scholing met de hele onderbouw, ook met de onderwijsassistentes, omdat zij veel RT geven. We hebben de map Fonemisch bewustzijn van CPS aangeschaft en samen met Arie ons beleid en planning afgestemd. Het voorbereidend lezen hebben we nu goed in kaart. 

Stillezen

In de midden- en bovenbouw zijn we gestopt met Leesfontein, want dat vonden veel kinderen niet meer leuk. In plaats daarvan hebben we het stillezen ingevoerd: 15 tot 30 minuten per dag. Kinderen tot E4 krijgen nog leesinstructie, want die gaan niet vanzelf omhoog. We hebben de klassenbiebs verrijkt en elke leerkracht heeft een pas van de openbare bibliotheek. Iedere week staat de biebbus bij school, zo hebben we steeds nieuw aanbod in de klassen. 

Leesresultaten

De leesresultaten zijn goed. We zagen met Leesfontein ook wel groei, maar weinig plezier. Dat plezier hebben we teruggebracht in de school. De kinderen mogen nu bijvoorbeeld ook kiezen waar ze lezen: op de grond, op een kussen, in de vensterbank, of met mooi weer buiten.’ 

Gespecialiseerde onderwijsadviseurs van Driestar onderwijsadvies ondersteunen bij het verbeteren en verhogen van de resultaten bij spelling, begrijpend lezen en technisch lezen. Ook aan de slag met leesonderwijs? Neem contact op met Arie Visser.