‘Arjen Lubach duikt in 'De Avondshow met Arjen Lubach' via de waan van de dag langs inspirerende gasten tot op de bodem van het nieuws.’* In de aflevering van 31 januari 2024 snorkelde hij naar de bodem van de wereld van lesmethodes – en hij dook aardig wat rommel op.
In zijn item heeft Lubach het over methodes voor primair onderwijs, maar veel van wat hij zegt geldt evengoed voor het voortgezet onderwijs. Hoe kijken wij, van team Methodeontwikkeling VO van Driestar onderwijsadvies, naar deze uitzending?
Er zijn inderdaad onderwijsconcepten die bewezen niet werken: dat geldt bijvoorbeeld voor begrijpend lezen. Het fileren van teksten is bewezen niet bevorderend voor het begrijpend-leesvermogen van leerlingen. Daarnaast is het vaak fataal voor het leesplezier.
Waarom staan er in onze methodes dan nog steeds teksten met vragen? Het antwoord is heel simpel: omdat de externe, wettelijke eisen en het centraal examen daar nog op gebaseerd zijn. Gelukkig worden de kerndoelen, de referentiekaders en de centrale examens op dit moment kritisch bekeken en geactualiseerd door het SLO.
Tot die tijd nemen we wetenschappelijke inzichten natuurlijk wel mee. Zo hebben we veel aandacht voor het lezen van fictie, bieden we verschillende tekstsoorten aan over een thema en zoeken we rijke, authentieke teksten. Ook andere vaardigheden (zoals schrijf- en spreekvaardigheid) worden met dit thema geoefend.
Binnen Driestar educatief verdiepen collega’s zich ook in lezen, bijvoorbeeld dr. Janneke de Jong, die onlangs nog een onderzoek publiceerde naar ‘beter en breder lezen’.
Dat er nauwelijks inhoudelijke eisen zijn voor een methode, is trouwens onzin. De kaders zijn wettelijk vastgesteld in bijv. de referentiekaders. Daarnaast zijn er inhoudelijke kaders zoals de Canon van Nederland. Bovendien: een overheid die zich meer gaat bemoeien met de inhoud van lesmethodes lijkt me, zeker voor identiteitsgebonden methodes, absoluut niet iets om te naar te verlangen.
Ik moest lachen om de voorbeelden van illustraties die in het item werden getoond. Wij maken geen reken-/wiskundemethode, maar ook in onze methodes voor Nederlands, muziek of geschiedenis komen geen stapels kangoeroes voor. Ons uitgangspunt is: we gebruiken functionele illustraties, en in beperkte mate decoratieve. Want een afbeelding in een geschiedenisboek zegt soms meer dan een hele paragraaf tekst.
O, en een dergelijk verdienmodel hebben wij niet. We ontwikkelen in opdracht van de scholen en berekenen hoeveel de ontwikkeling en productie van de methodes zullen kosten. Wij maken bij voorkeur geen wegwerpwerkboeken (tenzij een leerwerkboek een didactisch voordeel oplevert), maar boeken die gemiddeld 5 jaar meegaan. Onze methodes worden rechtstreeks bij ons besteld en door ons geleverd; distributeurs met een onzuivere dubbelrol zitten daar niet tussen.
Het is goed dat Lubach kritisch naar de wereld van lesmethodes kijkt. Er zijn veel ontwikkelingen en belangen die de markt beïnvloeden – soms positief, soms negatief. Vanuit ons team durf ik eerlijk te zeggen dat wij met onze methodes streven naar een wetenschappelijk verantwoorde, goede methode, die de wettelijke vereisten borgt.
Ons uiteindelijke doel is het ondersteunen van de docent in het geven van goed, christelijk onderwijs.
*De Avondshow met Arjen Lubach | NPO Start. (n.d.). NPO Start.
