26 mei 2025

Hoe diagnostiek het verschil kan maken

Door Lydia Visser

Hij was een creatieve jongen die net even anders dacht dan de meeste kinderen uit zijn klas. Dat was school altijd al wel opgevallen. In de leervakken kon hij goed meekomen, maar scoorde niet opvallend hoog. In de bovenbouw kwamen toch steeds meer dingen naar boven die hem belemmerden, zoals het aangaan van nieuwe taken en aangaan van fijne contacten met klasgenoten. Er ontstond steeds meer weerstand, boosheid en verdriet. Daarom werd ik vanuit Driestar onderwijsadvies als orthopedagoog betrokken.

Door Lydia Visser – Orthopedagoog-generalist

Hij was een creatieve jongen die net even anders dacht dan de meeste kinderen uit zijn klas. Dat was school altijd al wel opgevallen. In de leervakken kon hij goed meekomen, maar scoorde niet opvallend hoog. In de bovenbouw kwamen toch steeds meer dingen naar boven die hem belemmerden, zoals het aangaan van nieuwe taken en aangaan van fijne contacten met klasgenoten. Er ontstond steeds meer weerstand, boosheid en verdriet. Daarom werd ik vanuit Driestar onderwijsadvies als orthopedagoog betrokken.

De gemeente besloot na een gesprek in het ondersteuningsteam op school een basis-GGZ traject (gesprekken met de leerling) te faciliteren, met als doel inzicht krijgen in zijn eigen denken en handelen en omgaan met intense emoties. Dat traject kon ik zelf geven op school. Met als meerwaarde korte lijnen tussen school, ouders, leerling en mijzelf als behandelaar.

Creatieve denker

Toen ik met deze jongen kennismaakte viel mij zijn creatieve manier van denken direct op. Aan een half woord had hij genoeg en hij kon dan de mooiste tekeningen maken om duidelijk te maken hoe hij zich vaak voelde. Hij kon dingen ook heel raak en doordacht onder woorden brengen. Scherp, creatief, intens en goudeerlijk, zo zou ik hem omschrijven. Er begon bij mij een lichtje te branden. Zou bij deze jongen toch niet sprake zijn van meer- of hoogbegaafdheid? In zijn hele manier van denken viel dat intense en oprechte mij zo op, dat dit na een aantal gesprekken ter tafel kwam.

Ouders en school hadden tot nu toe met name zorgen rondom het gedrag en welbevinden.  De basis GGZ gesprekken konden daar echt aan bijdragen, maar een stukje inzicht (diagnostiek) in zijn niveau van functioneren en zijn manier van denken over zichzelf en de ander zou helpend zijn in dit proces. Op kosten van school heb ik een breed psychologisch onderzoek uitgevoerd.

Onderzoek

Diagnostiek bij kinderen bij wie een vermoeden is van meer- of hoogbegaafdheid onderscheidt zich bij ons van de meer algemene diagnostiek omdat het een specifieke kennis vereist van de manier waarop een leerling denkt en werkt. Het is belangrijk er rekening mee te houden dat deze leerlingen vanuit een groter geheel denken (top down). Ze hebben veel behoefte aan inzicht in het doel van taken. Daarnaast zijn ze soms ook erg creatief in hun manier van antwoord geven. Het is belangrijk goed te analyseren hoe zij tot een antwoord komen. Kinderen zijn soms erg lang aan het nadenken of blokkeren als doorgevraagd worden. Dat is niet omdat ze het antwoord niet weten, maar omdat een stukje perfectionisme of onzekerheid een rol speelt.  Dit vraagt een andere aanpak van de benadering van een kind waarbij observatie extra belangrijk is.

Maatwerk

De leerling over wie ik schrijf bleek uiteindelijk op een zeer begaafd niveau te functioneren. De dingen waar hij op school en thuis zo tegen aanliep in het leren en sociale situaties, konden nu op een andere manier worden bekeken. Betrokkenen van school hebben naast wat ze al deden nog meer maatwerk gezocht in het stukje leren. De leerkracht kreeg een meer coachende rol voor deze leerling. In de gesprekken met de leerling (basis GGZ) heb ik de psycho-educatie gerichter vorm kunnen geven.

Ik zal nooit vergeten hoe deze jongen tot het besef kwam dat hij niet dom was, maar dat hij anders dacht. Het welbevinden van de leerling verbeterde aanzienlijk. Op de lastige momenten waren nu voldoende tools om de begeleiding aan te scherpen.

Wat ben ik blij als ik zo, door begeleiding en door onderzoek, een bijdrage mag leveren aan het welbevinden van een leerling!

Heb jij een soortgelijke casus en ben je benieuwd wat wij kunnen betekenen voor jouw leerling/ zoon/ dochter, kijk dan op de website of vraag meer informatie opBegeleiding en mogelijkheden tot bekostiging zijn altijd maatwerk. Dit hangt af van de hulpvraag  en verschillen per regio en gemeente. 

Naar diagnostiek en begeleiding hoogbegaafdheid