In gedachten zie ik een kleuterklas voor me. Met een thematafel vol materiaal dat de kinderen hebben meegenomen rond het thema, een verteltafel met allerlei attributen om het bijpassende prentenboek uit te spelen en te vertellen. En natuurlijk gevulde hoeken, liefst ook aangepast op het thema. De kleuters kunnen verwonderen, ontdekken en spelen. Zo hoop ik dat ik als onderwijsadviseur een school achterlaat, na een visievormingstraject. Met een onderbouwteam dat is gevormd door een gezamenlijke visie.
Visies
Regelmatig mag ik op een basisschool een visietraject verzorgen voor het onderbouwteam. Zo mooi om te zien hoe dat het onderwijs aan kleuters kan verdiepen! Ik laat het team onderzoeken hoe jonge kinderen leren: met hun lijf, via zintuigen, door spel en herhaling. We leggen dit naast de verschillende visies die er zijn op kleuteronderwijs.
Vaak gaan we ook aan de slag met het visiespel van de SLO. Stellingen over 9 verschillende thema’s passeerden de revue. Bijvoorbeeld: ‘Kinderen spelen vooral met echt spelmateriaal’ en ‘in de speel-leeromgeving is het actuele thema duidelijk zichtbaar’.
Vanuit de verschillende stellingen ga ik met het team in een diepgaand gesprek. Waarom vind jij de ene stelling belangrijker dan de andere? Wat zie je dan gebeuren bij kinderen? Hoe sluit dat aan bij hun ontwikkeling? Door de gesprekken en het ordenen van wezenlijke aspecten voor ons kleuteronderwijs, ontstaat er een gedeelde taal: woorden als ‘rijk spel’, ‘doelgericht observeren’ en ‘betekenisvolle context’ worden gemeengoed.
Concreet aan de slag
Met deze gedeelde taal stellen we een zo concreet mogelijke visie op. Een visie die helder is voor ouders, maar zeker ook voor henzelf. Belangrijke elementen in zo’n visie zijn vaak: Jonge kinderen leren door spel, ervaring en zintuiglijk handelen; kleuters hebben een rijke speelleeromgeving nodig die uitnodigt tot onderzoek, samenwerking en zelfsturing en de leerkrachten begeleiden het spel met gerichte observaties en betekenisvolle interacties.
Zo’n visie, doordacht met het hele team, blijft niet bij woorden. Tijdens het traject ga ik ook concreet met de leerkracht aan de slag: hoeken worden heringericht, ik adviseer over open en duurzame materialen die school aan kan schaffen, we maken observatieformulieren die passen bij de visie van de school. Soms organiseer ik met het team een oudermoment/spelinloop voor ouders om te laten zien hoe hun kind leert.
Als ik na de laatste bijeenkomst naar de klassen kijk, zie ik hoe de visie-taal praktisch vorm gekregen heeft in de inrichting, het aanbod en materialen in de klas. En het mooiste? Zo’n traject eindigt niet als ik de laatste bijeenkomst heb verzorgd. Het is een levend en doorlopend proces geworden en helpt de leerkrachten bij elke keuze: het kiezen van thema’s, het ontwerpen van activiteiten, het selecteren van materialen en het voeren van gesprekken met ouders.
Wil jij met jullie onderbouwteam ook op zoek gaan naar een concrete jonge kind-visie, met een duidelijke vertaalslag naar jouw praktijk? Onze onderwijsadviseurs geven zo’n maatwerktraject graag samen met jullie vorm! Neem contact op met onderwijsadviseur Dieneke Schellingerhout om de mogelijkheden te bespreken.