- Datum 6 maart 2026
- Tijd 10:00 - 15:30
- Locatie Gouda, Driestar educatief
- Inschrijving verplicht Ja, voor 27 februari 2026
Op vrijdag 6 maart 2026 ben je van harte welkom bij Driestar onderwijsadvies in Gouda voor de Geschiedenisdag 2026. Het thema van dit jaar is: “Het grote grijze gebied”, over goed en fout in de geschiedenis. We verkennen samen hoe we het verleden beoordelen. Met een lezing van prof. dr. Bart Wallet en een breed aanbod aan workshops doe je nieuwe inzichten op om dit thema ook in de klas of in je eigen context te bespreken.
Wat kun je verwachten?
- Inspirerende lezing van prof. dr. Bart Wallet over hoe historici om moeten gaan met een moreel oordeel.
- Twee workshoprondes van o.a. het Archief Hollands-Midden, geschiedenisdocenten en een expert van historische jeugdliteratuur.
- Met elkaar in gesprek over historische dilemma’s aan de hand van een spel.
Prof. dr. Bart Wallet verzorgt de lezing tijdens de Geschiedenisdag in Gouda.
Voor wie?
Voor iedereen die geïnteresseerd is in dit thema en raakvlakken heeft met geschiedenis en onderwijs. Dus ben je student, (geschiedenis)docent, historicus of heb je een bijzondere interesse in dit thema? Dan is deze dag een aanrader voor jou!
Lezing en workshops
Dat geschiedschrijving onvermijdelijk een morele dimensie heeft, zullen vandaag de dag weinig historici nog betwisten. Sinds de zogenoemde moral turn is het debat over goed en fout in het verleden nadrukkelijk teruggekeerd binnen de historische discipline.
De vraag hoe over moraal gesproken kan en moet worden, levert echter fundamentele discussies op. Sommigen beschouwen geschiedschrijving als een forum waarin morele oordelen expliciet thuishoren, terwijl anderen pleiten voor methodische terughoudendheid en streven naar intersubjectiviteit.
Morele categorieën spelen, expliciet of impliciet, een rol in uiteenlopende historische debatten - over slavernij en (post)koloniale verhoudingen, over gender, klasse en andere vormen van ongelijkheid. Tegelijk blijft de vraag urgent hoe historici recht kunnen doen aan de morele complexiteit van het verleden, zonder te vervallen in simplificerende tegenstellingen van goed en kwaad.
In deze lezing gaan we op onderzoek uit naar de betekenis en gevolgen van de moral turn voor de hedendaagse geschiedschrijving. Daarbij staat de geschiedenis van het zionisme en de Staat Israël centraal als casus waarin morele oordelen over elkaar heen lijken te buitelen.
Hoe kan de historische gelaagdheid van joodse, Israëlische en Palestijnse ervaringen recht worden gedaan? Wat is de taak en verantwoordelijkheid van de historicus bij de behandeling van zulke politiek en moreel beladen thema’s? En welke plaats kan - en mag - moraal innemen binnen de geschiedschrijving?
De vraag hoe over moraal gesproken kan en moet worden, levert echter fundamentele discussies op. Sommigen beschouwen geschiedschrijving als een forum waarin morele oordelen expliciet thuishoren, terwijl anderen pleiten voor methodische terughoudendheid en streven naar intersubjectiviteit.
Morele categorieën spelen, expliciet of impliciet, een rol in uiteenlopende historische debatten - over slavernij en (post)koloniale verhoudingen, over gender, klasse en andere vormen van ongelijkheid. Tegelijk blijft de vraag urgent hoe historici recht kunnen doen aan de morele complexiteit van het verleden, zonder te vervallen in simplificerende tegenstellingen van goed en kwaad.
In deze lezing gaan we op onderzoek uit naar de betekenis en gevolgen van de moral turn voor de hedendaagse geschiedschrijving. Daarbij staat de geschiedenis van het zionisme en de Staat Israël centraal als casus waarin morele oordelen over elkaar heen lijken te buitelen.
Hoe kan de historische gelaagdheid van joodse, Israëlische en Palestijnse ervaringen recht worden gedaan? Wat is de taak en verantwoordelijkheid van de historicus bij de behandeling van zulke politiek en moreel beladen thema’s? En welke plaats kan - en mag - moraal innemen binnen de geschiedschrijving?
Op 17 maart 1943 werd het Joods Leids weeshuis Machseh Lajesoumim als een van de laatste Joodse tehuizen leeggehaald. Alle vijftig kinderen inclusief staf worden gedeporteerd naar Westerbork en van daaruit naar Sobibor. Twee van hen overleven: ze komen in mei ’43 weer vrij.
Over dit indrukwekkende verhaal schreef ik een historisch jeugdboek dat binnenkort verschijnt. Een mooie gelegenheid om bij deze workshop kennis te maken met deze geschiedenis, de verwerking in verhaalvorm om daarmee jullie leerlingen te bereiken én de goed en foutvragen die het oproept.
Over de workshopleider
Drs. Jan Vermeulen is auteur en lerarenopleider geschiedenis aan Driestar hogeschool.
Over dit indrukwekkende verhaal schreef ik een historisch jeugdboek dat binnenkort verschijnt. Een mooie gelegenheid om bij deze workshop kennis te maken met deze geschiedenis, de verwerking in verhaalvorm om daarmee jullie leerlingen te bereiken én de goed en foutvragen die het oproept.
Over de workshopleider
Drs. Jan Vermeulen is auteur en lerarenopleider geschiedenis aan Driestar hogeschool.
In deze workshop van het Streekarchief Midden-Holland gaan we aan de slag met lokaal bronnenmateriaal. Door de eeuwen heen schreven bestuurders wetten uit, voerden ambtenaren beleid uit, deden particulieren hun administratie, reageerden instellingen op verzoeken en pasten rechters de geldende wetten en gebruiken toe.
Al deze handelingen zijn nu als historische bronnen terug te vinden in de archieven. Met de kennis van het heden, veranderende inzichten of vanuit emotie vellen mensen tegenwoordig vaak stevige oordelen over de inhoud en makers van deze stukken.
In deze workshop onderzoeken we hoe we historische bronnen in hun context kunnen duiden en hoe zij kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van ons historisch besef. Eén ding staat vast: de ‘grote geschiedenis’ is dichterbij dan veel mensen denken.
Over de workshopleider
Drs. Cristel Stolk is verantwoordelijk voor de educatie en programmering bij Streekarchief Midden-Holland.
Al deze handelingen zijn nu als historische bronnen terug te vinden in de archieven. Met de kennis van het heden, veranderende inzichten of vanuit emotie vellen mensen tegenwoordig vaak stevige oordelen over de inhoud en makers van deze stukken.
In deze workshop onderzoeken we hoe we historische bronnen in hun context kunnen duiden en hoe zij kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van ons historisch besef. Eén ding staat vast: de ‘grote geschiedenis’ is dichterbij dan veel mensen denken.
Over de workshopleider
Drs. Cristel Stolk is verantwoordelijk voor de educatie en programmering bij Streekarchief Midden-Holland.
Verhalen voegen een extra dimensie toe aan je geschiedenisles. Ze verrijken de kennis die je over wilt brengen op verschillende manieren. Als je bijvoorbeeld een goed geschreven fictietekst goed inzet in je les, verhoogt dat de betrokkenheid van de leerlingen bij het onderwerp. Maar verhalen kunnen leerlingen ook op een prikkelende manier na laten denken over andere tijden en actuele thema’s.
Hoe kun je verhalen inzetten zodat je leerlingen betrokken meedenken? Welke vragen stel je? Welke opdrachten kun je geven? En hoe koppel je het verhaal aan de inhoud van je methode?
Over de workshopleider
Sander Louwerse MEd is docent Nederlands bij de pabo-opleiding van Driestar hogeschool.
Tijdens deze workshop krijg je een verhaal tijdens WOII uit de familiegeschiedenis te horen. Je gaat vervolgens in groepjes in gesprek over hoe je de acties van die familie nu moet beoordelen.
Meer informatie over deze workshop volgt nog.
Over de workshopleider
Drs. Antonie Golverdingen is docent geschiedenis aan Driestar hogeschool.
Meer informatie over deze workshop volgt nog.
Over de workshopleider
Drs. Antonie Golverdingen is docent geschiedenis aan Driestar hogeschool.
Programma van de dag
| 10.00 uur | Inloop met koffie en Jodenkoeken |
| 10.20 uur | Opening door Jacob Jan van Rijs MA |
| 10.30 uur | Lezing door prof. dr. Bart Wallet |
| 11.30 uur | Workshopronde 1 |
| 12.30 uur | Lunch en spelen spel (dilemma's) |
| 13.30 uur | Workshopronde 2 |
| 14.30 uur | Uitloop en verkoop spel |
Kosten
De prijs voor de Geschiedenisdag is 75 euro per persoon. Voor studenten is de dag gratis bij te wonen.
Blijf op de hoogte
Op dit moment kun je je nog niet inschrijven voor de Geschiedenisdag. Wil jij een seintje krijgen als de inschrijving opent? Laat dan hieronder jouw naam en mailadres achter. Dan krijg je als eerste bericht!