Voor een kind is een goede sensomotorische ontwikkeling van groot belang. Een verstoring in de motorische en/of sensomotorische ontwikkeling zal zijn weerslag hebben op andere facetten van de ontwikkeling zoals de cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling.
Daarom is het belangrijk om hier aandacht aan te besteden in voor- en vroegschoolse educatie.
De motorische ontwikkeling begint al meteen bij de geboorte. Vanaf de geboorte beweegt het kind al. Het doet zo ervaring op over zichzelf en de wereld om zich heen.
De zintuigen spelen hierbij een essentiële rol. Ze geven informatie over de wereld om het kind heen. Dat kan door prikkels via proeven, horen, zien, ruiken, voelen. De ontwikkeling van de zintuigen valt onder de sensomotorische ontwikkeling. Het is de start van het verkennen, ontwikkelen en leren.
Een baby verkent de structuren van een voorwerp door deze in de mond te steken, hierbij worden ook belangrijke tastzintuigen ontwikkeld.
Verschillende zintuigelijke prikkels
Door sensomotorische handelen doet een kind ervaring op over allerlei elementen om hem heen. Al die kennis komt weer bij elkaar.
Bijvoorbeeld: een kind maakt kennis met een sinaasappel. Het gaat voelen aan de structuur, het ruikt er aan en proeft een stukje van de sinaasappel. Deze informatie, die via de zintuigen wordt verkregen, wordt opgeslagen in de hersenen. Als het een volgende keer een sinaasappel ziet, weet het kind hoe deze aanvoelt, ruikt en smaakt. Dat is de integratie van verschillende zintuigelijke prikkels.
Sensomotorische ontwikkeling stimuleren
Onze onderwijsadviseur Elsbeth Schouten geeft je zes tips bij het stimuleren van sensomotorische ontwikkeling.
- Liedjes met bewegingen zijn belangrijk. Dit prikkelt diverse zintuigen én stimuleert de motoriek!
- Ook eten is belangrijk. Bied het kind zoveel mogelijk variatie in smaken en texturen aan. Dit is een belangrijke tip voor kinderen van nul tot twee jaar oud.
- Koud of warm, nat of droog, ruw of glad... Laat de kinderen kennis maken met verschillende texturen en laat hen al hun zintuigen inzetten.
- Water, klei en zand zijn dankbare speelmaterialen. Zij bieden veel mogelijkheden voor sensomotorische activiteiten doordat ze prikkels krijgen op verschillende manieren.
- Voelspelletjes zijn ook goed in de ontwikkeling van sensomotorische ontwikkeling. Leg voorwerpen onder een doek. Wat voelen de kinderen? Voor baby’s is een voelwand/voelmat een aanrader (hiervan zijn diverse voorbeelden op het internet te vinden). Laat een kind ook met blote voeten op diverse texturen lopen, zo worden de voelprikkels in de voet gestimuleerd.
- Gebruik diverse soorten zachte materialen om mee te 'smeren'. Denk hierbij aan vingerverf, scheerschuim of slagroom. Maar dat laatste mag natuurlijk niet op fruitdag.
Ontwikkelingslijnen
In het kindvolgsysteem ‘Leer-en ontwikkelingslijnen 0-8 jaar’ is een ontwikkelingslijn voor de sensomotorische ontwikkeling van 0-2 jaar opgenomen. De ontwikkelingslijnen 0-4 jaar voor de kinderopvang zijn in het kinderdagopvangprogramma ‘KidsKonnect’ ondergebracht.
Wil je meer weten over sensomotorische ontwikkelingen of het observeren hiervan? Neem dan contact op met Elsbeth Schouten (e.schouten@parnassys-academie.nl)