Regelmatig is het aantal leerlingen met een dyslexieverklaring in het nieuws. Recent kwam weer in het nieuws dat in het basisonderwijs 8 procent van de leerlingen in groep 8 de diagnose Ernstige Dyslexie heeft. Eerder was in het nieuws dat er vooral in het voortgezet onderwijs te veel dyslexieverklaringen afgegeven zouden worden.
In een recente uitzending van Zembla kwam het grote aantal dyslexieverklaringen in het basisonderwijs aan de orde. Gesteld wordt dat naast de diagnostiek ook het leesonderwijs op de scholen niet op orde zou zijn. Er is echter geen (wetenschappelijk) onderzoek gedaan naar de oorzaak van het grote aantal. Het onderwijs hoeft dus niet meteen het boetekleed aan te trekken.
Worden dyslexieverklaringen dan steeds makkelijker gegeven? Bij Driestar onderwijsadvies doen we al jarenlang zorgvuldig onderzoek. Ook wordt er goed gekeken hoe het traject voorafgaande aan het onderzoek wordt vormgegeven door de school. Dus nee, onze dyslexieonderzoeken lijken niet de oorzaak. We herkennen echter het beeld van de stijgende lijn in dyslexieverklaringen en het risico van misdiagnoses.
Toch heb ik wel een idee in welke hoek(en) we in elk geval ook moeten zoeken. We weten bijvoorbeeld dat de ontlezing steeds meer toeneemt. Ook onder kinderen: in 10 jaar tijd schijnt het aantal 10-jarigen dat buiten schooltijd minder dan een half uur per dag leest met 20% te zijn toegenomen. Die ontlezing heeft verschillende oorzaken, maar de opmars van de sociale media en de schermtijd spelen in elk geval een duidelijke rol .
Eigen onderzoek naar ouderbetrokkenheid in onze dyslexiebehandeling geeft ook interessante gegevens. Het blijkt lastig te zijn om er voor te zorgen dat kinderen met dyslexie voldoende oefenen met het lezen thuis. Allerlei factoren kunnen er thuis voor zorgen dat het oefenen niet goed op gang komt. Behandelaren die meededen aan het onderzoek, noemen bijvoorbeeld het feit dat ouders soms erg druk zijn en daarom geen tijd hebben voor het oefenen. Maar soms zijn kinderen ook gedemotiveerd en geeft lezen veel frustratie.
Dat wil overigens niet zeggen dat kinderen weinig groeien in lezen in onze dyslexiebehandeling. Veel kinderen maken een groei door die veel groter is dan de verwachte 50%. Zodra kinderen (verplicht) thuis meer gaan lezen, kan het inhalen van de leesachterstand dus ineens hard gaan. Wat zou er echter gebeurd zijn als deze leerlingen al vóór het dyslexieonderzoek thuis (veel) meer waren gaan lezen?
Wat leert ons het voorgaande? Zorg dat je als ouders en scholen kinderen aan het lezen krijgt! Ik geef alvast een paar tips:
- Zorg als ouders dat je thuis een boekenkast hebt met aanbod dat passend is voor leeftijd en niveau.
- Lidmaatschap van de openbare bibliotheek is gratis voor kinderen: breng regelmatig een bezoek!
- Zien lezen doet lezen: geef als ouders (en als leerkracht) het goede voorbeeld door ook regelmatig een boek te pakken.
- Wees als ouder betrokken bij het lezen: lees samen, maak er een gezellig moment van, stel vragen over de boeken die je kind leest.
- Stel het gebruik van social media door kinderen zo lang mogelijk uit of beperk het, zodat kinderen meer tijd hebben om te lezen. Wees sowieso alert op overmatig schermgebruik.
- Zorg dat je als school op de hoogte bent van de richtlijnen met betrekking tot de hoeveelheid leesonderwijs die nodig is in met name groep 3 en 4, waar een basis wordt gelegd voor het lezen.
- Investeer als school in ouderbetrokkenheid: geef ouders bijvoorbeeld tips hoe ze thuis het lezen kunnen stimuleren.
