In de weken voorafgaand aan Kerst gaan we vaak druk op zoek naar mooie kerstvertellingen – voor in de klas of thuis, om te lezen met kinderen en jongeren, of gewoon voor jezelf! Het lectoraat Geletterdheid heeft een aantal klassieke en meer hedendaagse kerstverhalen op een rijtje gezet die de moeite van het (samen) lezen zeer waard zijn!
Door: Tineke Boele
- Meesterverteller Godfried Bomans staat bekend om de vele korte en langere verhalen die van zijn hand verschenen. Het kerstverhaal ‘De drie wijzen’ werd geschreven in 1965 en verscheen later onder meer in herdruk in de bundel De vijvervrouw & andere verhalen (Bomans, 2000). Het verhaal beschrijft de zoektocht van een rijke, geslaagde man naar geluk. Hij bezit alles wat hij maar wenst, tot hij zich door een bewegende ster realiseert dat er tóch iets is wat hem ontbreekt. Zijn zoektocht naar geluk brengt hem bij drie wijzen, die hem met hun diepzinnige gedachten op een heel ander spoor van ‘geluk’ brengen. Een fijngevoelig verhaal dat tot nadenken stemt en steeds opnieuw gelezen kan worden, met name in de bovenbouw van het primair onderwijs en in het voortgezet onderwijs.
- Het kerstverhaal ‘De drie dwazen’ is geschreven door Tonke Dragt en opgenomen in de bundel Beroemde kerstverhalen (Beckman et al., 1992). De hoofdpersoon is een oosterse man, die in het verhaal niet bij naam genoemd wordt. Hij is er getuige van hoe drie ‘mannen van de wetenschap’ vertrekken, een ster achterna. Dwaasheid, besluit de man. Maar toch… in zijn hart en dromen reist hij met de drie mannen mee. Een verhaal dat zich laat lezen als innerlijk conflict tussen het verstand en het hart, tussen logica en een onbestemd, hoger verlangen naar het licht. Dit verhaal is ook geschikt om te lezen in de midden- en bovenbouw van de basisschool of in het voortgezet onderwijs.
- Nóg een prachtige vertelling, geïnspireerd op het verhaal van de Wijzen uit het Oosten, is een legende met de naam De vierde wijze (Van Dyke, 1895). Dit klassieke verhaal is onder meer door Adrian Verbree (2010) herschreven. De hoofdpersoon uit het verhaal, Artaban, is te laat vertrokken om nog met zijn drie vrienden de Davidsster achterna te reizen. Op zijn eenzame reis moet hij tal van beproevingen doorstaan en raakt hij alles kwijt wat hij bezit. Pas vele jaren later arriveert hij op zijn bestemming, waar hem opnieuw een schokkende gebeurtenis te wachten staat. Is alles dan voor niets geweest? Een verhaal dat met recht een legende genoemd mag worden; jong en oud zal intens genieten bij het beluisteren ervan.
- Ben je op zoek naar een eenvoudig verhaal om voor te lezen aan jongere kinderen? Blader dan eens door de verzamelde verhalen in de bundel Kaarsjes in de nacht (Zuiderveld et al., 2016). ‘Kerst in de Sterrenstraat’ vertelt bijvoorbeeld het verhaal van de vrienden Ralf en Sander, die een gewonde man aantreffen in een verlaten en vervuild huis. De vrienden besluiten de man te helpen en dat leidt tot bijzondere gebeurtenissen in aanloop naar het kerstfeest.
- Met Dit soort kleinigheden (2021) heeft de Ierse Claire Keagan een schitterende kerst-novelle geschreven die eenvoudig leest maar een diepe indruk achterlaat. Het verhaal speelt zich af in 1985, waar de zachtaardige hout- en kolenhandelaar Bill Furlong in de week voor kerst zijn laatste bestelling bij het plaatselijke klooster bezorgt. Zijn ontmoeting met een kwetsbaar meisje leidt tot een verstrekkend besluit, dat in het licht van het aanstaande kerstfeest een krachtige boodschap uitdraagt. Dit verhaal is geschikt voor jongeren in de bovenbouw van het voorgezet onderwijs en voor volwassenen.
Natuurlijk is het altijd belangrijk om van tevoren te bepalen in hoeverre de verhalen passen bij de doelgroep en de context waarin het verhaal wordt verteld. Als leerkracht of (voor)lezer kan je dat zelf altijd het best inschatten. Alvast gezegende kerstdagen toegewenst!
Tineke Boele is docent-onderzoeker van het lectoraat Geletterdheid bij het onderzoekscentrum van Driestar hogeschool.
